ΤΟ LASER, ΤΑ ΓΥΑΛΙΑ ΤΗΣ NASA, ΤΑ ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΑ & Η ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ

14/04/2014 | Newsletter, Τα νεα μας, Τα νέα μας - 2014

Τα Laser, τα γυαλιά της ΝΑSA, τα βλαστοκύτταρα & η σφαγή των αμνών
του Αναστάσιου Κ. Χαρώνη

Κατεβάστε το PDF

Η σύγχρονη οφθαλμολογία φαίνεται ότι μέσα από την εκλαΐκευσή της στα ΜΜΕ κατορθώνει και βρίσκει πάντα νέα εφευρήματα και σοφιστείες. Τα laser για θεραπευτική οφθαλμολογική χρήση άρχισαν το χορό.

ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΑ ΑΠΟΔΕΧΤΗΚΑΝ, οι ασθενείς τα απαίτησαν και τα ΜΜΕ τα θεοποίησαν πριν από αρκετές δεκαετίες. Το 2014 ο μέσος Έλληνας οφθαλμίατρος χρησιμοποιεί καθημερινά τουλάχιστον πέντε διαφορετικά μήκη κύματος laser από τα δέκα που έχουν βιβλιογραφική αναφορά για οφθαλμολογική χρήση. Τα είδαμε πέρυσι να διορθώνουν τα διαθλαστικά σφάλματα ασθενών σε απευθείας συνδέσεις στα πρωινάδικα, με την κοινωνία και τον ιατρικό σύλλογο αποχαυνωμένους να παρακολουθούν τις κοινότυπες υπερβολές, που επιβάλλουν οι κανόνες των ΜΜΕ και του τηλεοπτικού χρόνου.

ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ για τη διόρθωση της μυωπίας τους, παραπληροφορημένοι από την ημιμάθεια του διαδικτύου, απαιτούν πολλές φορές laser 8ης γενιάς. Μόνο που το laser αυτό υπάρχει μόνο στην φαντασία των Eλλήνων ιδιοκτητών του, αφού σύμφωνα με το επίσημο site της εταιρείας, το συγκεκριμένο laser είναι 6ης γενιάς… Άλλωστε, είναι τουλάχιστον άτοπο να συγκρίνει κανείς ένα προπέρσινο μοντέλο αυτοκινήτου 6ης γενιάς με ένα άλλο, άλλου κατασκευαστή, δεύτερης γενιάς που μόλις κατασκευάστηκε και να αποφαίνεται ότι …το 6ης γενιάς είναι και οπωσδήποτε καλύτερο. Καλώς ή κακώς τα laser εξελίσσονται γρήγορα και ο Οφθαλμίατρος – Επιχειρηματίας – Καταναλωτής της συγκεκριμένης τεχνολογίας, αναγκάζεται να κάνει κάποιες αβαρίες στη δεοντολογία, κατά την προβολή της «πραμάτειας» του για να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα της επένδυσής του.

Προσωπικά, δεν είμαι σίγουρος ότι δεν διέκρινα ψήγματα χαιρεκακίας στη διαπίστωση γνωστού Έλληνα καθηγητή στο φετινό Πανελλήνιο Συνέδριο Οφθαλμολογίας ότι τα Femtosecond laser που εισήχθηκαν πρόσφατα στη χειρουργική επέμβαση του καταρράκτη εξελίσσονται τόσο γρήγορα, που το πρώτο Femtosecond laser καταρράκτη που προσφάτως εγκαταστάθηκε στον ελλαδικό χώρο -αλλά και τα άλλα δύο που είναι σε παραγγελία από ιδιωτικά κέντρα στην Ελλάδα (πρώτης γενιάς)- είναι ήδη πρακτικά ξεπερασμένα τεχνολογικά.

ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΠΡΟΣΦΑΤΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ της οφθαλμολογίας στα ΜΜΕ ήταν τα «Γυαλιά της NASA», που δίνουν νέες ελπίδες στην ανάκτηση όρασης συμπολιτών μας με σοβαρά προβλήματα όρασης. Η είδηση έγινε πρωτοσέλιδο πριν από μερικούς μήνες, όταν μάθαμε πως μια «ελληνίδα Οπτομέτρης δίνει φως σε ασθενείς με σοβαρά προβλήματα όρασης» και η είδηση αναπαράχθηκε στα ΜΜΕ και στα διαδικτυακά blogs με απίστευτη ταχύτητα. Βέβαια όσοι δεν γνωρίζαμε το ηλεκτρονικό σύστημα JordyΤΜ αρκούσε να αναζητήσουμε την είδηση σε οποιαδήποτε μηχανή αναζήτησης στο διαδίκτυο για να μάθουμε ότι το εν λόγω σύστημα χαμηλής όρασης -που πράγματι έχει έμμεση συμμετοχή επιστημόνων της NASA- κυκλοφορεί στην ελληνική αγορά από το 2007 και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη λειτουργική όραση που ονειρεύονται οι ασθενείς μας.

Για αποκατάσταση της αλήθειας, στο επίπεδο υποβοήθησης της ελλειμματικής όρασης με συμβατικά ψηφιακά οπτικά μέσα (όπως είναι τα γυαλιά της NASA) τίποτα, μέχρι σήμερα, δεν έχει βοηθήσει τους ασθενείς αυτούς περισσότερο, όσον αφορά τη δυνατότητα διαβάσματος, από τα σύγχρονα tablet PC υψηλής ανάλυσης τα οποία υπερέχουν κατά πολύ τόσο στο σχετικά χαμηλό κόστος αλλά και στην ευκολία χρήσης. (ASRS 2013)

Δυστυχώς, παραπλανητικά είναι και το σύνολο προσφάτων καλοκαιρινών δημοσιευμάτων που παρουσιάστηκαν στα ΜΜΕ και που αφορούν σε συγκεκριμένη επέμβαση που έγινε από οφθαλμίατρο στον ελλαδικό χώρο και που αφορά στη μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων. Με μεγάλη μου έκπληξη έμαθα πώς τα blogs, το σύνολο σχεδόν των καναλιών πανελλαδικής εμβέλειας, περιοδικά και εφημερίδες «ενημέρωναν» το ελληνικό κοινό, ότι η μεταμόσχευση βλαστοκυττάρων του σκληροκερατοειδούς ορίου για σοβαρές επιφανειακές παθήσεις του κερατοειδούς από ζωντανό δότη, αποτελεί μια επέμβαση πρωτοποριακή το 2013 στον ελληνικό χώρο!

Η λέξη βλαστοκύτταρα φαίνεται ότι στο κοινό έχει τη γοητεία που είχαν τα laser πριν από μερικά χρόνια. Η αλήθεια όμως είναι ότι κάθε τελειόφοιτος Λυκείου (ούτε καν φοιτητής της Ιατρικής) οφείλει να γνωρίζει ότι βλαστοκύτταρα υπάρχουν σε όλους τους ιστούς που ανανεώνονται στο ανθρώπινο σώμα και η Ιατρική επιστήμη τα χρησιμοποιεί θεραπευτικά εδώ και πολλές δεκαετίες. Αυτή η «συμβατική» χρήση βλαστοκυττάρων ουδεμία σχέση έχει με τη δημιουργία οργάνων στο εργαστήριο ή γονιδιακές παρεμβάσεις, που αναφέρονται στα ΜΜΕ ως πιθανές μελλοντικές χρήσεις τους στις επόμενες δεκαετίες και που εξάπτουν τη φαντασία κοινού και επιστημόνων.

ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ ειδικά, έχουν περάσει σχεδόν 50 χρόνια από τότε που αναγνωρίστηκε με σαφήνεια η ιδιαιτερότητα του σκληροκερατοειδικού ορίου (ΣΚΟ) στην αναγέννηση του επιθηλίου του κερατοειδούς (Μaumenee 1964) και πάνω από 22 χρόνια από την περίφημη εργασία του S Tseng (1989), που περιγράφονται οι κλασσικές μεταμοσχεύσεις αρχέγονων κυττάρων -βλαστοκυττάρων- του «ΣΚΟ». Ως εκ τούτου -τουλάχιστον από τις αρχές της δεκαετίας του 2000- οι μεταμοσχεύσεις «ΣΚΟ» (δηλαδή βλαστοκυττάρων!) γίνονται παντού χωρίς ή σε συνδυασμό με μεταμόσχευση κερατοειδικού ιστού από δότη ή τον έτερο οφθαλμό και είναι τουλάχιστον ανέντιμο να παρουσιάζεται η επέμβαση αυτή ως πρωτοπορία στα δελτία ειδήσεων.

Ποια λοιπόν, θα πρέπει να είναι η θέση ενός επιστήμονα κλινικού ιατρού, απέναντι στις «καθ’ έξιν» υπερβολές των ΜΜΕ; Είναι θεμιτό να συναινεί έστω και ακούσια στη σφαγή των αμνών της ιατρικής δεοντολογίας και στην «μαλλιαροποίηση» της οφθαλμολογικής επιστήμης; Είναι λοιπόν, η Κρίση στην ελληνική κοινωνία η πραγματική αιτία που τα ΜΜΕ αποζητούν «καλές» ειδήσεις πάση θυσία; Ποια είναι η θέση της επιστημονικής κοινότητας απέναντι στην ασέλγεια της αλήθειας αλλά και της απλής λογικής; Απέναντι στην υπερβολή και στην παραπληροφόρηση; Απέναντι στην παραπλανητική διαφήμιση; Πόσο θα κρυβόμαστε πίσω από τη βουβαμάρα της σιωπηλής πλειοψηφίας, που απλά κουνάει απελπισμένα το κεφάλι και κλείνει πόρτες και παράθυρα;

Αναστάσιος Κ. Χαρώνης

Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Freiburg

Διπλ. American and European Boards of Ophthalmology

Ειδικότητες

Χειρουργική Κερατοειδούς – Μεταμοσχεύσεις

Καταρράκτης – Διαθλαστική Χειρουργική

Παιδοφθαλμολογία – Στραβισμός